چرا سوره فجر به امام حسین(ع) اختصاص دارد؟
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۹۳۸۲۲
امام صادق در رابطه با این که چرا سوره فجر به حسین (ع) اختصاص دارد، فرموده‌اند مقصود از نفس مطمئنه در «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ…» حسین (ع) است.
به گزارش خبرگزاری شبستان؛ حجت الاسلام و المسلمین حسین عشاقی عضو شورای علمی گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نوشتاری به تبیین ربط سوره فجر به امام حسین(ع) پرداخته است که در ادامه مشروح آن را می خوانید:
در بحار و غیر آن در باره سوره فجر حدیثی از امام صادق(ع) روایت شده؛ بدین شرح که امام فرمود: سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب‌تان بخوانید و به آن رغبت داشته باشید؛ چراکه این سوره، سوره حسین است؛ ابو أسامه که حاضر در مجلس بود عرض کرد چگونه این سوره به حسین اختصاص یافته؟ امام فرمود آیا به این گفته خدا درین سوره توجه نداری که می‌گوید: «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِي»؟ مخاطب این خطاب، حسین است؛ و حسین را خدا قصد کرده است «إِنَّمَا يَعْنِي الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمَا»؛ حسین و اصحابش هستند که دارای نفس مطمئن، و راضی، مرضی‌اند «فَهُوَ ذُو النَّفْسِ الْمُطْمَئِنَّةِ الرَّاضِيَةِ الْمَرْضِيَّةِ وَ أَصْحَابُهُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این حدیث امام صادق در رابطه با این که چرا این سوره به حسین (ع) اختصاص دارد، فرموده‌اند مقصود از نفس مطمئنه در «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ…» حسین (ع) است؛ پس اولین نکته‌ای که در بیان امام صادق به آن توجه شده است، مسئله مطمئن بودن نفس حسین (ع) است؛ در اینجا این پرسش پیش می‌آید که حسین (ع) در چه موضوعی دارای اطمینان نفس بوده است که فرمان ورود به حریم حضرت حق، به او داده شده است؟ از فرمان «ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ» که بر اطمینان نفس آن حضرت مترتب شده، و نیز از آیات قرآنی مربوط به مسئله رجوع الی الله می‌توان حدس زد که متعلَق اطمینان آن حضرت، همین مسئله رجوع الی الله و شرایط و لوازم آن است؛ زیرا تکیه بر وصف اطمینان آن حضرت، مشعر به این است که فرمان رجوع، بخاطر اطمینان حضرت به همین موضوع است؛ این مثل این است که صاحب‌مقامی به فیزیکدانی بگوید ای فیزیک‌دان به دانشگاه فیزیک وارد شو؛ یعنی فرمان ورود به دانشگاهِ فیزیک بخاطر فیزیکدانی مخاطب است؛ علاوه بر این که آیات رجوع الی الله مؤید این حدس است؛ که در ادامه به بیان برخی آنها می‌پردازیم:
۱: «كُلُّ شَيْءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» (۸۸ قصص)؛ در آخر این آیه، اشاره به رجوع الی الله شده اما در ابتدا اشاره شده که هر چه غیر حضرت حق است، هالک و فانی است، و هستی حقیقی ندارد؛ از اینجا روشن می‌شود یکی از مقدمات مسئله رجوع الی الله همین اطمینان به هالک و ناموجود بودن ماسوا است.
۲: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» (۱۵۶ بقره)؛ درین آیه نیز اشاره به توهمی بودن موجودیت ماسوا شده؛ ابتدا گفته شده «إِنَّا لِلَّهِ» ما مال خدائیم نه مال خودمان؛ پس ابتدا به ما توجه داده شده که موجودیتی که ما به خود و به دیگران نسبت می‌دهیم مال ما نیست بلکه توهمی است باطل که از اسناد مجازی موجودیت خدا به خودمان شکل گرفته است؛ سپس به رجوع الی الله اشاره شده؛ ازین مقدمه و مؤخره باز روشن می‌شود حقیقت رجوع الی الله همین خروج از توهم ثبوت موجودیت حقیقی برای خود و دیگران است؛ در توضیح خروج از این توهم می‌توان گفت این، مثل این است که شما وسیله‌ای را از کسی عاریه کرده‌اید اما کم‌کم شما فراموش کرده‌اید که این وسیله، عاریه است لذا آن را مال خود می‌پندارید اما بعد با تذکر مالک وسیله، متوجه می‌شوید که این وسیله، عاریه بوده؛ در اینجا شما از پندار مالکیت بیرون می‌آیید و وسیله به مالک خود رجوع می‌کند؛ مسئله رجوع الی الله هم همین گونه است؛ البته این باید به صورت شهودی باشد نه صرفا آگاهی مدرسه‌ای.
۳: «وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» (۱۰۹ آل عمران) در این آیه نیز ابتدا اشاره شده که همه آنچه در آسمانها و زمین است مال خدا است؛ بنابراین هیچ شیئی مالک حقیقی هستی نیست و موجودیت حقیقی ندارد؛ سپس تصریح شده که همه آنها رجوع الی الله دارند یعنی از موجودیت پنداری خارج شده و به صورت شهودی می‌یابند که آنچه به عنوان «موجودیت»، به خود و دیگران نسبت می‌دادند یک موجویت عاریتی بوده که به مالک حقیقی تعلق دارد.
بنابراین حاصل معنای حدیث این می‌شود که ای حسین، حال که نسبت به مسئله رجوع الی الله و دربارة حقیقت بازگشتِ به حریم حضرت حق و شرایط و لوازم آن، به اطمینان کامل رسیده‌ای و مطمئن شده‌ای که رجوع الی الله وقتی رخ دهد که سالک ناچیزی خود و سایر ماسوا را شهود کند، پس اینک با فرمان «ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ» بسوی خدا باز‌گرد.
از سویی طبق آیه (۸۳ آل عمران) «وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ» رجوع الی الله به شکلی که گفته شد برای همه انسانها رخ می‌دهد منتهی برخی، خودخواسته نفس مطمئنه یافته‌اند و به این مرحله می‌رسند و برخی ناخواسته و با اکراه می‌رسند؛ و آنانی که خودخواسته به این مرحله می‌رسند نیز متفاوتند؛ گاهی در همین دنیا دارای نفس مطمئنه شده و به این مرحله می‌رسند و گاهی در عوالم بعد از مرگ می‌رسند؛ روشن است اولیاء الهی در همین دنیا می‌رسند؛ و حضرت سید الشهداء در سرسلسله اولیاء الهی، در همین دنیا دارای نفس مطمئنه شد و به این مرحله رسید «فَهُوَ ذُو النَّفْسِ الْمُطْمَئِنَّةِ الرَّاضِيَةِ الْمَرْضِيَّةِ»؛ بنابراین او در سرسلسله اولیاء الهی مخاطب به «ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ» شد.
و سپس با این بازگشت به حضرت حق، مخاطب به دخول در حریم «عبادی» شد «فَادْخُلِي فِي عِبادِي»؛ این عبادی کیستند؟ همان اولیاء و انبیائی که به مقام عبدیت رسیده‌اند مقامی که در آن برای این عباد به صورت شهودی روشن گشته است که ماسوا همه عبدند و از خود هیچ ندارند؛ زیرا عبد هر چه دارد مال او نیست «العبد و ما فی یده کان لمولاه».
و سپس حسین (ع) مخاطب به دخول در «جنتی» شد «وَ ادْخُلِي جَنَّتِي»؛ این جنتی، همان «جنت ذات» است، جایگاهی که جز حضرت حق، هیچ غیری از آن جهت که غیر است، وجود ندارد؛ و همه ماسوا انانیت‌شان در هویت حضرت حق، منحل و فانی شده و باقی به بقاء الله گشته‌اند؛ آنها در این جنت، عالی‌ترین لذت الهی را به عین لذت حق از خود، می‌چشند.
بشارتی که در این حدیث هست این است که چنین مقامی منحصر به حسین (ع) نیست؛ بلکه شامل حسینیان نیز می‌شود؛ در حقیقت حسین (ع) قافله‌سار کاروان نفوسی است که به اطمینان یاد شده رسیده‌اند و آن حضرت در رأس این قافله، این نفوس مطمئنه را به چنین مقامی رهبری می‌کند؛ شاهد این دعوا تعمیمی است که در پایان این حدیث آمده و می‌گوید: «هَذِهِ السُّورَةُ فِي الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع وَ شِيعَتِهِ وَ شِيعةِ آلِ مُحَمَّدٍ خَاصَّةً فَمَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَةَ الْفَجْرِ كَانَ مَعَ الْحُسَيْنِ ع فِي دَرَجَتِهِ فِي الْجَنَّةِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.» این سوره به حسین و پیروان او و پیروان آل محمد اختصاص یافته؛ پس هر کس به قرائت فجر حسینی عادت یافت با حسین و در درجه حسین در «جنت ذات» خواهد بود؛ چراکه خداوند قدرتمند و حکیم است.
پایان پیام/49
منبع: شبستان
کلیدواژه: نفس مطمئنه ال م ط م ئ ن امام صادق سوره فجر حضرت حق اد خ ل ی آن حضرت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۹۳۸۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۲۳۳ پایان‌نامه مرتبط با کنگره اندیشه‌های قرآنی آیت الله خامنه‌ای در حال تدوین است
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز قم، حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی استاد جامعة المصطفی العالمیه در کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت الله خامنه‌ای و اجلاسیه اساتید معارف اسلامی سراسر کشور که در دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد، اظهار داشت: حضرت آیت الله خامنه‌ای از محضر پدر بزرگوار بهره گرفتند و بحث قرآنی را تحت تاثیر سیدهاشم میردامادی پدربزرگ مادری خود که در مسجد گوهرشاد تفسیر می‌گفتند و بحث انس با قرآن را تحت تاثیر مادر فرا گرفتند.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی افزود: حضرت آیت الله خامنه‌ای ۶ سال محضر علامه طباطبایی را درک کردند و در تفسیر قرآن تحت تاثیر استاد خود بودند.
وی گفت: حضرت آیت الله خامنه‌ای را می‌توان محصول سه مکتب شیعی حوزه مشهد، نجف و قم دانست، و سیره حوزوی ایشان هم اشرابی از تعبد حوزه مشهد، عقلانیت حوزه قم و ولایت مداری حوزه نجف است.
دبیر علمی همایش بین المللی حضرت آیت الله خامنه‌ای گفت: تفسیره سوره برائت ایشان در ۷۰۰ صفحه ارائه شده که حاصل زحمت آقای ربانی است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی به سابقه تفسیر آیت الله خامنه‌ای اشاره کرد و افزود: ایشان سال ۱۳۵۸ هفته‌ای یکبار به قم آمده و تفسیر می‌گفتند همچنین رهبر انقلاب سال ۶۰ تا ۶۱ برای پاسداران تفسیر سوره‌های حشر و جمعه، ممتحنه، مجادله را می‌گفتند و سال ۶۹ -۷۰ تفسیر حمد را برای دانشجویان می‌گفته است.
وی بر اهمیت و جایگاه مرجعیت علمی قرآن در اندیشه حضرت آیت الله خامنه‌ای اشاره نمود و اظهار داشت: رهبر انقلاب تصریح دارند که «مساله قرآن و مرجعیت قرآن و رجوع به قرآن و استفهام از قرآن در مسائل گوناگون فکری، عملی، اجتماعی، سیاسی، حکومتی و ... خیلی چیز مهمی است. ما واقعا در این زمینه‌ها کم کاریم».
دبیر کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب بر موضوع جهت دهی به علوم انسانی بر اساس مبانی قرآنی تأکید نمود و با بیان این که علوم انسانی فعلی باید تحولات عمیق و پایداری داشته باشد، یادآور شد: رهبر انقلاب علوم انسانی فعلی را ترجمه قبل و شکل گرفته مبانی اومانیستی و سکولاریستی دانسته‌اند، از طرفی هدایت قرآن را عام و شامل تمام علوم می‌دانند که در مبانی و اهداف تاثیرات بسزایی دارد؛ ایشان ضمن تصریح بر اهمیت بازشناسی علوم انسانی بر اساس قرآن به تولید علوم انسانی قرآن بنیاد تاکید دارند.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی سپس به تاثیر این کنگره بر فضای دانشگاهی اشاره کرد و گفت: تاکنون ۲۳۳ پایان نامه ارشد و دکتری در مراکز مختلف تحت تاثیر این کنگره گرفته شده است.
وی با اشاره به تاکید رهبر انقلاب بر مرجعیت علمی قرآن کریم گفت: براساس تاکیدات رهبر انقلاب دو واحد درس مرجعیت قرآن در برخی دانشگاه‌ها و جامعة المصطفی العالمیه ارائه می‌شود.
حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی در بخش پایانی سخنان خود به اهداف و رویکرد‌های کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت الله خامنه‌ای اشاره کرد و اظهار داشت: بیش از ۱۸۰ مرکز علمی، حوزوی و دانشگاهی در این کار عظیم مشارکت کردند و ۱۶ کارگروه علمی در راستای برگزاری این کنگره هم شکل گرفته است.
وی معرفی کتاب ها، مقالات، پایان نامه‌ها و سایت‌ها مبتنی بر ۷۰۰ ریز موضوع را از جمله دستاورد‌های دبیرخانه این کنگره دانست و اظهار داشت: در این کنگره بیش از ۵۳ نشریه و ۲۲ ملی علمی پژوهشی مقالات برگزیده را چاپ خواهند کرد.
دبیر علمی کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب یادآور شد: ۲۱۱ پیش نشست و ۷۸ کارگاه آموزشی، ۱۵ کرسی مرتبط با کرسی‌های ترویجی نظریه پردازانه در ۳۰ شهر و ۱۵ استان برگزار و ۲ هزار و ۵۰۰ چکیده و حدود هزار و ۹۰۰ مقاله هم دریافت شده است.
حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی به دریافت مقالات همایش به ۲۱ زبان زنده دنیا اشاره کرد و گفت: در تلاشیم تا این کنگره در شهرهای متعدد ایران برگزار شود، لذا در داخل کشور شهرهای تهران، قم، مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز انتخاب و در خارج از کشور نیز در کشور‌های لبنان و سوریه، هند، افغانستان، پاکستان، اندونزی و برخی از کشور‌های آفریقایی اعلام آمادگی کردند.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند